پلی‌یورتان‌ها در زنجیر اصلی‌شان یک اتصال یورتانی دارند. پلی یورتان ها از واکنش دی ایزوسیانات ها با دی الکل ها به دست می آیند. به‌طورکلی ماده پلی یورتان در بسیاری از صنایع کاربرد دارد و ویژگی اصلی آن توانایی ظهور در ماهیت‌های مایع و جامد است. این مقاله به کاربرد پلی یورتان در صنایع نساجی و کفپوشها می پردازد.
اسپاندکس
پلی‌یورتان ها می‌توانند پیوندهای هیدروژنی خوبی برقرار کنند، بنابراین قادرند به خوبی بلورینه شوند. به همین دلیل این مواد اغلب برای ساختن کوپلیمرهای قطعه‌ای با پلیمرهای لاستیکی نرم به کار می‌روند. این کوپلیمرهای قطعه‌ای دارای خصوصیات ترموپلاستیک الاستومرها هستند.
یک الاستومر ترموپلاستیک منحصر به فرد از خانواده پلی‌یورتان اسپاندکس است، که شرکت دوپونت آن را تحت نام تجاری لاکرا به فروش می‌رساند. این ماده در زنجیر اصلی دارای هر دو اتصال اوره و یورتان است. خصوصیات ویژه اِسپاندِکس به دلیل وجود قسمتهای سخت و نرم در واحدهای تکراری آن است. زنجیر پلیمری کوتاه پلی‌گلایکول که معمولاً حدود بیش از چهل واحد تکراری دارد، نرم و لاستیکی است. بقیه‌ی واحدهای تکراری، همانطور که می‌دانید، با وجود اتصالات یورتان، اتصالات اوره، و گروه‌های آروماتیک، شدیداً صلب و سخت هستند. این بخش آن قدر سفت است که بخش های سخت دیگر زنجیرهای مختلف با هم جمع شده و برای تشکیل لیف آرایش می‌یابند. قطعاً این الیاف معمولی نیستند، زیرا نواحی لیفی که توسط قطعه‌های سفت شکل یافته‌اند، به کمک قسمتهای لاستیکی به هم وصل شده‌اند. حاصل کار، لیفی است که مانند الاستومر عمل می‌کند. این ویژگی به ما اجازه می‌دهد که برای لباس‌های ورزشی و نظیر آن، پارچه هایی بسازیم که کش می‌آیند (شکل 1)
شکل 1- نمونه ای از پارچه ی لاکرا
کاربرد پلی یوریورتان در کفپوشهای صنعتی
این محصول بر پایه رزین پلی یورتان و هاردنر ایزوسیانات بدون حلال فرموله می گردد، که موقع اجرا با هم میکس می شوند و بر روی سطح پخش می کنند (شکل 1) و بعد از واکنش بر روی سطح تبدیل به یک کفپوش مقاوم می شود و به صورت يكپارچه و بدون درز اجرا مي‌شود و چسبندگي بسيار مطلوبي به سطوح بتن، فلز، سنگ، موزاییک و غیره دارد (شکل 2).
شکل 1- نحوه اجرای کفپوش ها
شکل 2- کاربرد کفپوش صنعتی
اين کفپوش به دليل مقاومت مکانيکي، فشاري، سايشي و ضربه بسيار بالا و همچنین خواص شيميايي ايده آل، در صنايع مختلف از جمله، صنايع نظامي، پتروشيمي، شيميايي، الکترونيک، بسته بندي، دارويي، کارخانجات صنعتي، نساجي ها، سردخانه ها، نيروگاه ها، کشتارگاه ها، فرودگاه ها، کارگاه ها، بيمارستانها، اتاق تميز و سطوحي که در معرض تنش و لرزش مي باشد مورد استفاده قرار مي گيرد.
ضمناً کفپوش های پلی یورتان به دلیل دارا بودن خواص الاستیسیته و کشسانی بالا، در مقابل ترک، پارگی و تحمل ضربه نسبت به کفپوش های اپوکسی ارجحیت دارند. لازم به ذکر است استفاده از پوشش پلی یورتان در شرایط حاد اسیدی توصیه نمی گردد.
ویژگی ها
- مقاومت مکانیکی، فشاری، ضریه ای و سايشی بالا
- قابلیت الاستیسیته و انعطاف پذیری بالا
- مقاومت بالا در شرایط مکانیکی دشوار در برابر تنش‌ها و شوك هاي وارد شده
- مصون نمودن محیط از آلودگی و گرد و غبار ناشی از فرسایش (Anti-Dust)
- مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش (Anti-UV)
- مقاومت بالا در برابر آب، برودت و حرارت محيط
- محافظت از سطح در برابر خوردگی، تغییرات آب و هوایی و محیط های جوی حاد
- ایجاد سطحی یکپارچه و بدون درز
- چسبندگی عالی به سطوح بتنی و فلزی، سنگي، موزاييكي و چوبي
- سبک و کم حجم
- قابل شستشو با آب و شوينده هاي خانگي
- نگهداري آسان، کم هزينه به همراه قابليت ترميم پذيري خوب و سريع
- امکان خط کشی و طراحی بر روی کفپوش مورد نظر
- تنوع در رنگ بندی
کاربرد
- به عنوان كفپوش صنعتي در كليه سطوحي كه در معرض ارتعاشات مكانيكي و ضربه قرار دارند
- به عنوان كفپوش صنعتي در سالن هاي توليد، انبارها، سردخانه، کشتارگاه های صنعتی و مرغداری ها
- به عنوان كفپوش صنعتي در كليه سطوحي كه در معرض شديد تغييرات دمايي مي‌باشند
- به عنوان کفپوش های آنتی باکتربال در بیمارستان ها، کلینیک ها و آ زمایشگاه ها
- جهت مصارف در فضای باز (Outdoor) و در معرض اشعه خورشید UV
کفپوش های ورزشی پلی یورتان
سالن‌های ورزشی از جمله سالن‌هایی هستند که کف آن‌ها در طول دوره بهره برداری در شرایط مختلف بارگذاری قرار می‌گیرد. در سالن‌های ورزشی روباز و بسته علاوه بر اینکه محیط باید بتواند شرایط مختلف محیطی را تحمل نماید، باید بتواند بار وارد از طرف ورزشکاران را نیز تحمل نماید. یکی از اصلی‌ترین بارهای وارده از طرف ورزشکاران، نیروی ضربه، نیروی اصطکاک و خش شدن سطوح است. کفپوش ورزشی پلی یورتان باید به گونه‌ای باشد که بتواند در مقابل نیروهای ضربه‌ای و ناشی از دوندگی ورزشکاران را به راحتی و در مدت بهره‌برداری آن تحمل نماید. این نیرو می‌تواند در طول دوره بهره‌برداری به کرّات به سطح وارد شود و بنابراین در صورتی که سطح کیفیت لازم را نداشته باشد، عملکرد آن زیر سوال می‌رود. نیروی اصطکاک نیز به دفعات به سطح وارد می‌شود. یکی از فعالیت‌های ورزشکاران در حین ورزش، سر خوردن بر روی سطح خواهد بود (این حرکات در برخی ورزش‌ها لازم و ضروری است). به همین جهت در شرایطی که سطح نیروی اصطکاک لازم را نتواند تحمل نماید، بعد مدتی دچار کش‌آمدگی می‌شود. همچنین با توجه به اینکه در اکثر فعالیت‌های ورزشی دوندگی وجود دارد سطح باید به گونه‌ای باشد که بتواند در مقابل خش شدگی مقاومت لازمه را داشته باشد.
کفپوشهای ورزشی را می‌توان برای کاربردهای مختلفی در سالن‌های ورزشی مختلف استفاده نمود. به عنوان نمونه می‌توان از کفپوشهای اپوکسی ورزشی و پلی یورتان یا پلی اورتان ورزشی در سالن‌های چند منظوره ورزشی (فوتسال، والیبال و بسکتبال) استفاده نمود(شکل 3)
شکل 3- کاریرد کفپوش پلی یورتان در سالن ورزشی
مزایای کفپوش سالن ورزشی
کفپوش سالن ورزشی پلی یورتان دارای مقاومت بالایی در مقابل تنش‌ها و نیروهای وارده هستند. دوام کفپوشهای ورزشی نیز نسبت به کفپوشهای سنتی بالاتر است. این مسائل در کنار خواص زیر باعث استفاده روز افزون و هر چه بیشتر از این نوع کفپوشها می‌گردد.
- ضد خش
- قابلیت انجام خط کشی بر روی آن
- قابلیت خود تراز شوندگی
دیدگاه خود را در میان بگذارید