عراق به دلیل نزدیکی مسافت و شباهت فرهنگی مدتها است در میان مهمترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران قرار دارد. رویهای که به گفته فعالان اقتصادی ممکن است در آینده نه چندان دور با چالش همراه شود. عمده کالاهای ایرانی که در عراق مزیت دارند در جهان از مزیت نسبی برخوردار نیستند. این مساله، علاوه بر فعالیت جدی رقبایی چون آمریکا، چین، ترکیه و امارات در بازار عراق، ممکن است در آینده بر مزیتهای صادرات ایران غلبه کند. سرمایهگذاری مستقیم در عراق و نیز تهیه یک نقشه راه تجاری منسجم، راهکار غلبه بر این تهدید عنوان شده است.
تجارت میان ایران و عراق، پس از سقوط دولت صدام محیطی مناسب و روندی صعودی داشته است. بنا به آمار، عراق دومین واردکننده محصولات ایرانی پس از چین است که اهمیت استراتژیک این کشور را برای ایران نشان میدهد؛ بهویژه اینکه روابط تجاری ایران و عراق – فارغ از تاثیرات منفی تحریمها-علیه ایران نبوده و بهجز در سال۱۳۹۸-۱۳۹۷ پیوسته صعودی بودهاست. با توجه به مذاکرات میان ایران و عراق برای افزایش حجم مبادلات تجاری خود به ۲۰میلیارد دلار، از ۱۴میلیارد دلار کنونی، فعالان اقتصادی در بخشخصوصی در حال ارزیابی بازار عراق و ارائه پیشنهادات برای گسترش روابط دوجانبه ایران و عراق هستند. بر اساس این ارزیابیها درحالیکه این محیط تجاری مساعد بهنظر میرسد خطراتی نیز در کمین تجارت ایران و عراق نشسته است. نخست اینکه نیازمند تشخیص جهت حرکت این کشور در آینده هستیم؛ مسالهای که باید با توجه به حضور و روابط نزدیک این کشور با آمریکا در سه بازه کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت ارزیابی شود تا در تجارت با این کشور دچار غافلگیری نشویم.
مشکل دیگر آن است که هرچند اقلام صادراتی دارای مزیت ایران به عراق از تنوع بالایی برخوردار است، اما از مجموع ۵۹۰ قلمی که این شرایط را دارند تنها ۱۲۳ قلم در سطح جهانی نیز دارای مزیت هستند. این ارقام به این معنا است که مزیت عمده کالاهای صادراتی به عراق به دلایلی جز کیفیت کالا بازمیگردد؛ عواملی همچون نزدیکی مسیر، بافت جمعیتی، روابط سیاسی و عوامل غیرتجاری دیگر.
اگر به این آمار اضافه کنیم که حضور رقبای ایران در این بازار همچون آمریکا، امارات و ترکیه هر روز پررنگتر میشود، میتوان نتیجه گرفت که شاید روزی برسد که تاثیر عوامل اقتصادی موثر بر تجارت بر عوامل غیراقتصادی کالاهای ایرانی غلبه کند و سهم ایران از این بازار بهشدت لطمه ببیند.
دنیای اقتصاد
دیدگاه خود را در میان بگذارید