بورس کالا
بورس كالا ، بازار متشكل و منسجمی است كه تعداد زیادی از عرضه‌كنندگان، كالای خود را عرضه و كالای مربوطه پس از بررسی‌های كارشناسی و قیمت‌گذاری توسط كارشناسان آن بازار، به خریداران عرضه می‌شود. در این بورس‌ها، معمولاً كالاهای خام و فرآوری‌نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… داد و ستد می‌شوند. یكی از مزایای بورس كالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌گری است كه تمامی تولیدكنندگان، مصرف‌كنندگان و تجار كالا با حضور این نهادها، از مزایای مترتب بر قوانین و مقررات حاكم بر بورس برخوردار می‌شوند.
به طور كلي، مراجعه كنندگان به بورس كالا را مي توان در دو دسته بندي جداگانه قرار داد:
- دسته اول كساني هستند كه مي‌خواهند از ريسك نوسان كاذب قيمت ها در امان باشند و در واقع بورس‌هاي كالا، به عنوان خطرپوش(Hedger) شناخته مي‌شوند، مانند توليدكنندگان كالا، مصرف كنندگان عمده.
- دسته دوم، بر خلاف گروه اول كساني هستند كه از نوسانات قيمت استفاده كرده و سود خود را حداكثر مي كنند. در بورس‌هاي كالا، اين گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته مي‌شوند.
توليدکنندگان و بازرگانان مواد اوليه
همواره يكي از بزرگترين مشكلات توليد كنندگان در ايران مشكل تهيه مواد اوليه به دليل عدم شفافيت بازار، نامعلوم بودن روند آتي قيمت محصولات و ناكارآمدي نظام تعيين قيمت و توزيع محصولات بوده است. ايجاد بورس كالا ، آهنگ نويد بخشي براي رفع مهمترين بخش از فرآيند عمليات يك واحد توليدي است.
توليدكنندگان مي توانند با استفاده از ابزارهاي داد و ستد در بورس ، در برابر نوسانات قيمت ايمن شوند و با خريد و فروش قراردادهاي سلف و آتي، ريسك قيمت را پوشش دهند. بازرگانان نيز مي توانند با همين روش با اطمينان خاطر بيشتري از قيمتهاي آتي براي صادرات و واردات محصولات موردنظرشان تصميم‌گيري نمايند.
مصرف‌كنندگان:
صنايعي که مواد عرضه شده در بورس كالا را به عنوان مواد اوليه خود دريافت مي نمايند، نقش بسيار مهمي در بازاربرعهده دارند. طبيعتا اين صنايع نيز براي برنامه ريزي توليد خود، تمايل دارند از خطرات ناشي از نوسان قيمتها ايمن شوند و با برآوردي مطمئن از قيمت تمام شده، به توليد اقتصادي بپردازند. براي اين گروه، بورس كالا مکان مطمئني براي خريد مواد اوليه، دريافت اطلاعات موثق در مورد روند قيمتها و در نتيجه تضمين سود شرکت است.
سازمان‌هاي ناظر ، ارائه كنندگان خدمات جنبي و كارشناسان تحليل گر بازار:
هر چند اين نهادها و افراد به طور مستقيم در مبادلات شركت نمي‌كنند، اما وجود آنها در رونق يا امنيت بازار ضروري است. شرکتهاي بيمه، بانكها، انبارها، شركتهاي حمل و نقل، اتاق پاياپاي وكارشناسان تحليل گر از جمله ارائه دهندگان اين خدمات و تسهيلات هستند.
بطور كلي در حال حاضر تالارهاي بورس به سه دسته تقسيم مي شوند:
1) بورس كالا:
بازار منظمي است كه در آن كالاهاي معيني مورد معامله قرار مي گيرد.مانندبورس طلاي نيويورك يا بورس پشم استراليا.
2) بورس اسعار:
در اين بازار پول كشورهاي مختلف (ارز)مورد معامله قرار مي گيرد. معاملات ارزي بر اساس نوسانات بهاي پولهاي مختلف در مقابل يكديگر صورت مي گيرد.
3) بورس اوراق بهادار:
در اين بازار اورق بهادار مورد معامله واقع مي شود.
چه کسانی از بورس کالا بهره‌مند می‌شوند؟
همان طوری که قبلا گفته شد، بورس کالا یک بازار سازمان‌یافته و متشکلی است که در آن کالاها بصورت نقدی یا آتی مورد داد و ستد قرار می گیرد، بورس کالا بر صحت انجام معاملات نظارت نموده و اجرای قراردادها را تضمین می‌کند. بنابراین، همانند بازارهای دیگر، ورود تمامی افراد، گروه‌ها و نهادهای جامعه در آن بلامانع بوده و تمام افراد می‌توانند وارد بازار شوند و از آن منتفع گردند. از آنجا که ورود تمامی افراد و نهادها به بازار بورس کالا مبتنی بر انگیزه و هدفی می‌باشد، می‌توان تمامی شرکت‌کنندگان بازار را بر اساس اهداف و انگیزه ورود به بازار، دسته‌بندی نمود.
گروهی به دنبال فرار از ریسک قیمت و رفع نگرانی‌های ناشی از نوسانات قیمتی وارد این بازار خواهند شد. تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، فلزات و نظایر آن و مصرف‌کنندگان اصلی این محصولات عمدتاً در این گروه قرار می‌گیرند. گروهی دیگر در پی سود وارد این بازار می‌شوند. آنها با قبول ریسک موجود در بازار، به سود بیشتر که عمدتاً ناشی از تغییر قیمت‌هاست، دست می‌یابند. سوداگران، دلالان، سلف‌خران، واسطه‌ها، تجار و سایر افراد در این گروه قرار می‌گیرند.
گردآورنده: فاطمه حیدری
دیدگاه خود را در میان بگذارید