دکتر مسعود جمالی، رئیس هیات مدیره انجمن صنایع پلیمر استان اصفهان

طی هفته‌های گذشته برای اولین بار از سال 2014 قیمت نفت برنت به مرز 100 دلار رسید.
جنگ روسیه با اکراین و اثراتی که بر روی بازار کومودیتیها می گذارد علی الخصوص بر روی بازار نفت و گاز می تواند زمینه رشد قیمت های آن ها را فراهم ساخته و شاهد جهش قیمت های جهانی پلیمر باشیم. هرچند در میزان و مدت زمان این تاثیرات ابهام وجود دارد . از سوی دیگر عامل مثبت دیگر رشد قیمت ها کنترل کرونا در جهان است که می تواند زمینه ساز رشد اقتصادی کشورها و نیاز بیشتر به کومودیتیها را افزایش دهد .اما نکته مبهم درآینده قیمت پلیمرها مدل قیمت گذاری آنها در ایران است ، نقش مستقیم قیمت دلار در قیمت پلیمرها که چندسالی است مبهم و وابسته به معادلات و مذاکرات شده است به همراه مواردی که در بالا اشاره شد امکان پیش بینی قیمت دقیق را سخت می کند ولی به صورت کلی عوامل رشد قیمت ، وزن بیشتری را در این میان دارند.یکی از مشکلات مهم قیمت پلیمرها در ایران رقابت های قیمتی است که دریازده ماهه امسال نزدیک به 42 هزارمیلیارد ریال سود غیر عملیاتی شیرین را به جیب صنایع بالادستی واریز کرد که در واقع به خاطر بالارفتن قیمت تمام شده بهای آنرا مردم پرداخت کردند. چنانچه تغییری در رویه ها و عرضه محصولات صورت نپذیرد در سال آتی همچنان شاهد ایت رقابتها خواهیم بود.

پلیمرها عموماً به عنوان جانشینی برای انواع فلزات و محصولات معدنی استفاده می شوند در زندگی روزمره نقش مهمی ایفا می کنندو جزئی از زندگی انسان ها به شمار می روند و تصور جهان پیشرفته کنونی بدون این مواد،مشکل یا به عبارتی غیرممکن به نظر می رسد. به طوری که آن ها در ساخت اشیاء مختلف در صنایع هوایی ، خودرو ، صنایع پزشکی و دارویی ، نساجی پوشاک ، لبنیات و لوازم خانگی گرفته تا بسته بندی محصولات گونانگون به کار می روند .ارزش جهانی بازار پلیمرها در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار بوده است و انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۲۵ این رقم به ۷۵۰ میلیارد دلار آمریکا برسد، این بدان معناست که بازار جهانی پلیمرها تا ۲۰۲۵ سالانه رشد خواهد کرد. در ایران به صورت میانگین میزان شکل دهی پلیمرها درسالهای اخیر حدود 4.5 میلیون تن در سال است وبا وجود ظرفیت تولید بالا بدون استفاده در کشور در صورت تامین به موقع وبا قیمت منصفانه مواد اولیه ،میزان شکل دهی برای مصارف داخلی و صادراتی قابل افزایش است.

در حوزه صادرات پتانسیل بسیار بالایی در بازارهای جهانی و منطقه ای وجود دارد صنایع تکمیلی پلیمر درسال گذشته صنعت پیشرو صادراتی کشور بوده و امیدوارم با برنامه ریزی درست و حمایت های سازمان توسعه تجارت و معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه بتوانیم ازاین مزیت صادراتی کشوربه خوبی بهرمند شویم. کاری که در کشور ترکیه بدون داشتن منابع نفت و گاز و پتروشیمی انجام شده و فقط در صنایع تکمیلی پلیمر به اندازه کل زنجیره پلیمر درکشور ما صادرات کالای با ارزش افزوده بالا داشته است . نقش نمایشگاه ایران پلاست و برگزاری آن توسط ذینفعان و با الگوهای منطبق با نمایشگاه های بین المللی از الزامات اولیه این مهم است زیرا ساختار فعلی در مقایسه با نمایشگاه های کشور های منطقه فاصله معنی داری دارد.

بیشترین رشد بازار جهانی پلیمرها مربوط به بیوپلیمرهاست که در واقع در دسته پلیمرهای با فناوری برتر یا هایتک محسوب می شوند. ایران از گردانه رشد سریع تکنولوژی و نوآوری دنیا در این صنایع عقب مانده و نیاز به سرمایه گذاری و تحقیق و توسعه جدی برای جبران این مساله داریم. از این رو در سال آتی مشکل کمبود گرید های مهندسی ،گریدهای پلی پروپیلن ، پی وی سی و پلی اتیلن ترفتالات همچنان مشهود خواهند بود زیرا توسعه صنایع بالادستی پتروشیمی در سالهای گذشته با نیاز های کشور همسان نبوده است. امیدوارم وزارت نفت در طرح های آتی به جای پلنت های تکراری، برنامه ریزی جدی برای تولید گرید های متنوع و همچنان افزایش کیفی محصولات پتروشیمیایی داشته باشد و تا مرحله عبور از کمبودها ، همکاری لازم با وزارت صمت و صنایع تکمیلی را داشته باشدو با مدیریت صحیح عرضه و وارادات به موقع جلوی رقابت های شدید را بگیرند.

سهم بالای اشتغال در صنایع تکمیلی بر خلاف صنایع بالادستی از نکات مهم و کلیدی دیگری است که می تواند با برنامه ریزی صحیح و استفاده از ظرفیت های با القوه موجود در این صنایع بدون نیاز به سرمایه گذاری های جدید و طرح های پیچیده نقش مهمی برای کاهش نرخ بیکاری در سال آتی داشته باشد

بهبود بازیافت پلاستیک منافع بسیاری از نظر مالی و محیطی زیستی از جمله کاهش نیاز به تولید وکاهش ضایعات پلاستیکی دارد .ایران به صورت نسبی جایگاه خوبی در میزان بازیافت پلاستیک دارد ولی استفاده از روش های نوآورانه که برای بهبود پروسه های بازیافت به کارگرفته می شود و فرهنگ سازی برای بازیافت پلاستیک ها در مبدا می تواند به رشد مقداری و افزایش کیفی پلیمرهای بازیافتی کمک کند.