زینالی

الگوی مناسب انتخاب تکنولوژی در صنایع پتروشیمیایی

رئیس گروه فناوری شیمیایی توسعه محصول شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در چهارمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران محصولات پلاستیک معیارهای اصلی انتخاب یک تکنولوژی تولیدی را تشریح کرد. به گفته الهام زینالی لازم است همه آیتم ها به صورت جامع درنظر گرفته شوند؛ موضوعی که عدم توجه به آن باعث بروز مسائل زیادی به صورت مصداقی در برخی واحدهای کشور شد.

زینالی در این مراسم سخنرانی خود را به موضوع« الگوی مناسب انتخاب تکنولوژی صنایع پتروشیمایی» اختصاص داد. وی پیش از ورود به این بحث ابتدا به این پرسش که چرا در ایران بیشتر سرمایه ها به سمت تولید پلیمرهای عمومی رفته و زنجیره ارزش آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است، پاسخ داد. وی در این ارتباط با نشان دادن هرم تولید جهانی محصولات پلیمری، توضیح داد: آنچه که در این هرم مشخص است در قاعده آن تولید از نظر گستردگی تولید محصولات پلی اتیلن، «پ.پ»، «پی.اس» و «پی وی سی» قرار دارد و در بالای آن پلیمرهای مهندسی شامل POM و … وجود دارد که تولید آنها کمتر است. به گفته وی میزان تولید پلی اتیلن در جهان در سال 2022 به میزان 107 میلیون تن بوده که از این مقدار 9 میلیون تن در منطقه خاورمیانه تولید شده است. از این رقم هم 5 میلیون تن مربوط به ایران به عنوان بزرگترین تولیبدکننده این محصول بعد از عربستان بوده است. آمارها در خصوص دیگر محصولات پلیمری عمومی هم از نظر وزن و مقادیر نزدیک به همین سطوح است و این امر نشان میدهد که هرچقدر به سمت پلیمرهای مهندسی و ویژه حرکت میکنیم سطح و مقیاس تولیدی آنها کاهش می یابد. بنابراین میتوان گفت که دلیل عدم سرمایه گذاری برای تولید این نوع محصولات در ایران به همان دلایل و روندهای جهانی مربوط میشود. چناچه روندهای آتی تولید محصولات پلیمری بر همین موضوع صحه میگذارد. آمارها نشان میدهد که تولید جهانی پلی اتیلن در طول سه سال آینده (2022 تا 2025) به میزان 47 میلیون تن خواهد بود اما در مقابل مقدار رشد تولید محصولی مانند POM طی این سه سال 200 هزار تن خواهد بود. با توجه به این موضوع باید گفت اگر در ایران محصولات پلی استال کمتر تولید میشود به دلیل همین روندهای جهانی است.
رئیس گروه فناوری شیمیایی توسعه محصول شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی در ادامه گفت: برای تاسیس یک پتروشیمی به 4 نکته مهم باید توجه کنیم؛ بازار، خوراک، سرمایه و فناوری. وی با اشاره به اینکه در کشور واحد پتروشیمی وجود دارد که با وجود دارا بودن سرمایه و مجوزهای لازم، 15 سال است که نتوانسته مشکلات مربوط به فناوری خود را رفع کند، گفت: در خصوص الگوی مناسب انتخاب تکنولوژی باید به معیارهای انتخاب تکنولوژی برتر و مراحل پایش آن توجه کرد. وی در ارتباط با مراحل پایش تکنولوژی 9 قسمت مختلف و مرتبط به یکدیگر را تشریح کرد. به گفته زینالی بخش اول به بررسی روشهای مختلف تولید پرداخته خواهد شد که در آن فرآیندها و میزان پیچیدگی آنها بررسی میشود. همینطور در این مرحله لیسانسها بر اساس مواد اولیه، قیمتهای مصرفی و امثالهم مورد توجه قرار میگیرد.
در مرحله بعد وضعیت بازار از زوایای میزان عرضه و تقاضای محصول در ایران، منطقه و جهان، کاربردهای محصولات و قیمت آن، میزان دسترسی به مواد اولیه و زنحیره ارزش و مشتقات آن توجه میشود.
بررسی فنی هر یک از فناوری ها یکی دیگر از بخشهای این پایش است که در آن وجوه تمایز و اشتراکات فناوری ها، ارتباط با دیگر فناوری ها، تعداد واحدهای تولیدی بر اساس هر یک از فناوری ها و ظرفیت تولید آنها مورد بررسی قرار میگیرد.
وی بخش های دیگر این پایش را شامل مقایسه اقتصادی فناوری ها، مزیت های هر یک از فناوری، چرخه عمر تکنولوژی ها و در نهایت مقایسه نهایی و انتخاب فناوری برتر دانست و در ادامه معیارهای انتخاب تکنولوژی برتر را در 6 مولفه اصلی «معیارهای فناوری»، «معیارهای فرآیندی»، «معیارهای بازار»، «معیارهای اقتصادی»، «معیارهای محیط زیستی»، و «سایر معیارها» تشریح کرد. وی اعلام کرد: با توجه به این آیتم ها، ارزش گذاری و اولویت بندی از طریق امتیازدهی در یک جدول ماتریسی برای انتخاب فناوری برتر صورت خواهد گرفت.
الهام زینالی در پایان به موضوع تکمیل زنجیره ارزش و امکان یا عدم امکان آن در ایران پرداخت. وی با اشاره به اینکه در این مرحله ما یکسری مهره ها را روی هم قرار میدهیم که تصمیم گیری را کامل کنیم، گفت: برای تولید هر محصولی باید همه آیتم های ذکرشده در بالا را مدنظر قرار داد. به عنوان نمونه ما در ایران یک محصول بسیار پرمصرف داریم که بارها بر روی تولید داخل آن تاکید شده است، اما این تنها یکی از معیارهای لازم را دربرمیگیرد چراکه همین محصول پرمصرف برای تولید نیاز به 15 ماده اولیه وارداتی دارد.

دیدگاه خود را در میان بگذارید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. قسمتهای مورد نیاز علامت گذاری شده اند *