یادداشت:
در فضای سیاسی اجتماعی ایران معاصر خرداد ماه همواره آبستن حوادثی بس تاثیر گذار و جریان ساز بوده است حوادثی که ناخود آگاه مخاطب را با نام بردن از روز واقعه به یاد آن حادثه می اندازد. شاید اگر برای معاملات پی وی سی نیز تاریخ نگاری و ثبت وقایع صورت پذیرد مسلما 7 خرداد 99 و رقابت نزدیک به 80 درصدی برای خرید پی وی سی در بورس کالا، روز فوق را به عنوان یکی از روزهای تاریخی این صنعت جاودانه می کند که با اعمال نظر بازرسی بورس کالا و ابطال کل معاملات این روز آمار و عملکرد این لکه ننگ برای خریداران پی وی سی از سایت بورس کالای ایران حذف شد و عرضه های این روز به هفته بعد موکول شد.
با ابطال معاملات در هفته اول خرداد پرونده معاملات پی وی سی، این ماه با 41 معامله به ارزش 531 میلیارد تومان در بورس کالا به شرح زیر بسته شد. یادآوری این نکته شاید خالی از لطف نباشد که ارزش ریالی معاملات پی وی سی در فروردین 250 میلیارد تومان و در اردیبهشت امسال470 میلیارد تومان بوده است. درخرداد، جمعا 39605 تن پی وی سی در6 گرید عرضه شد که برای عرضه های فوق 70088 تن تقاضا معادل 177 درصد عرضه ها ثبت شد. در این میان 39605 تن پی وی سی معادل 100 درصد عرضه ها با رقابتی معادل 128 میلیارد و 566 میلیون تومان با میانگین 32 درصد معامله شد. نتیجه آنکه در مقایسه با اردیبهشت رفتار خرید خریدارن هیجانی تر بود؛ بطوریکه با کاهش میانگین درصد تقاضا میانگین رقابت ها بیشتری شده است.
خبر خوب ماه برای تزریق کاران پی وی سی
با راه اندازی مجدد واحد 600 پتروشیمی آبادان و ایجاد امید برای برگشت این پتروشیمی به مدار تولید با پیش بینی تولیدی معادل 47850 تن درسال در هفته آخر خرداد 250 تن گرید 57 به صورت سلف عرضه شد که این خبر بیش از همه برای تزریق کاران بخصوص تولید کنندگان اتصالات پی وی سی شیرین است هر چند که کیفیت مواد عرضه شده توسط پتروشیمی آبادان در سالهای اخیر همواره مورد اعتراض مصرف کنندگان بوده است و مشکلات کیفی همچون رطوبت بسیار بالای مواد تحویلی به مشتری که مصداق کم فروشی است با تلرانس وزن بالا در بسته بندی محصول که گاهی تا 10 کیلوگرم در پاکت های یک پالت میرسد. به این موارد اضافه کنیم در کنار بی برنامه بودن و تاخیر در تحویل مواد اولیه از دیگر مشکلات این پتروشیمی است که امید است با راه اندازی مجدد این موارد برای همیشه مرتفع گردد.
گرید 65 بر روی شیروانی داغ
گرید 65 به عنوان گرید عمومی و همیشه در دسترس بازار این روزها آنچنان ملتهب است که بر خلاف قیمت پایه آن که معمولا پایین ترین قیمت در میان گرید های پی وی سی است، قیمت میانگین معاملات آن در خرداد ماه بر اثر رقابت زیاد خریدارن به عدد 134987 ریال رسید؛ این در حالی است که قیمت میانگین کل پی وی سی ها 134114 ریال بوده است و این یعنی گرید 65 با تخصیص 85 درصد عرضه ها یعنی 33765 تن به خود 873 ریال بالاتر از قیمت میانگین معاملات در بورس کالا خرید شده است.
نکته قابل ذکر دیگر در مورد گرید 65 نسبت عرضه تحویل فوری به سلف است که پتروشیمی ها با عرضه ی 11220 تن معادل 33 درصد به صورت تحویل فوری و عرضه‌ی 22545 تن به صورت سلف علی رغم رعایت کف عرضه، بازار را همچنان در کمبود مواد تحویل فوری قرار دادند هرچند که در هفته آخر زمان تحویل فروش های سلف گرید 65 به زیر یکماه کاهش پیدا کرد.
روند هفتگی معاملات:
دلار نیمایی که در هفته آخر اردیبهشت به عدد 141361 ریال رسیده بود در خرداد ماه کار خود را با 149369 ریال آغاز کرد و در هفته آخر با عدد 156870 ریال به کار خود پایان داد. با توجه به افزایش قیمت دلار در بازار آزاد در روزهای پایانی خرداد که بالاترین عدد ثبت شده برای این ارز است و این مسئله نیز جزء حوادث قابل ثبت در حافظه اقتصادی ایرانیان برای خرداد است افزایش قیمت دلار نیمایی برای فعالین بازار در هفته های آتی دور از ذهن نیست.
قیمت جهانی با کاهش موقت اثرات بیماری کرونا و افزایش تقاضا نیز چهره افزایشی به خود گرفت و برای مثال قیمت جهانی گرید 65 که در هفته اول 607 دلار بود در هفته آخر ماه به عدد 693 دلار رسید، بیشترین افزایش نرخ در هفته پایانی معادل 49 دلار اتفاق افتاد.
میانگین عرضه ها در این 4 هفته، روی 9900 تن بسته شد که از این میان 15499 تن، معادل 39 درصد به صورت تحویل فوری و 24106 تن معادل 61 درصد به صورت سلف عرضه شدند.
صرف نظر از ابطال معاملات در هفته اول در هفته دوم با تقاضایی معادل 201 درصد به طور میانگین 44 درصد رقابت و هفته سوم با 144 درصد تقاضا به طور میانگبن 19.5 درصد رقابت و هفته آخر با 170 درصد تقاضا شاهد 31 درصد رقابت بودیم که ترس از آینده نامعلوم و رفتار هیجانی خریداران مهمترین عامل در اجرای این روند بودند.
علاوه بر رقابت های زیاد و غیر منطقی خریدارن که بدترین اتفاق بازار پی وی سی در خرداد ماه بود به نظر نگارنده دور زدن انجمن ملی پلیمر توسط وزارت صمت در قضیه مشخص نمودن گرید های مصرفی (که در صورت اجرای صحیح یک کار اصولی است) با رویه سابق یعنی نظرخواهی از بخش خصوصی و تصمیم گیری پشت اتاق های در بسته از دیگر اتفاقات تلخ این ماه بود بطوریکه در هفته پایانی خرداد دسته بندی جدیدی در سایت بورس کالا احتمالا ناشی از ابلاغ وزارت صمت برای پی وی سی ها به اجرا گذاشته شد که گرید های پی وی سی را در 4 دسته به صورت 1. لوله و اتصالات ، 2. پزشکی ، 3 سیم و کابل و 4. امولسیون تقسیم بندی کرده است و مثلا با تخصیص گرید اس 60 با عنوان گرید پزشکی به شرکت های دارویی باعث نگرانی تزریق کاران در صورت عدم اجرای تعهدات پتروشیمی آبادان را موجب شده است و یا مشخص نیست تولید کنندگان کفش، دیوارپوش، صفحه فومیزه، پروفیل درب و پنجره، شیلنگ، واتر استاپ، روکش و ورق دکوراتیو، نوار و لبه و … کجای این دسته بندی قرار دارند.
همچنین برای اولین بار کاهش سهمیه‌ی شرکت هایی که معاملات پاییز سال گذشته خود را در سامانه جامع تجارت و طرح افق وارد نکرده بودند نیز از اتفاقات خرداد ماه سال جاری بود.
پیشنهاد اجرایی
به نظر نگارنده مطابق نسخه ماه قبل راه حل منطقی و فوری برای کاهش التهاب بازار برگشتن اعتماد و آرام کردن جو روانی بازار توسط ریش سفیدان صنعت پی وی سی در پایین دست به بازار است که جز با همکاری و همیت همه بازیگران بازار امکان پذیر نیست. لذا راهکارهای زیر پیشنهاد می شود:
- آرام کردن جو بازار با پرهیز از انجام هرگونه راهکار پلیسی و بگیر و ببند
- فشار به پتروشیمی ها برای عرضه نقدی بیشتر (حداقل 60 درصد تحویل فوری )
- توقف فروش نقدی اعتباری پتروشیمی اروند برای سه ماه یا تا زمان آرام شدن بازار و فروش صرفا به صورت نقدی مانند سایر پتروشیمی ها
- همگرایی ذینفعان در صنایع پایین دست و ایجاد یک کمپین برای مشخص کردن سقف رقابت برای عرضه های سلف بین خود بدون اتکا یا مراجعه به بالا دست یا حاکمیت (مثلا همه تعهد بدهند ۵ درصد برای سلف ها رقابت کنند) که این کار بر روی کاهش رقابت برای عرضه های نقدی نیز اثر میگذارد. ریش سفیدان در صنایع پایین در ایجاد این همگرایی نقش مهمی دارند.
- ایجاد سقف رقابت با توجه به اختلاف دلار نیمایی و صرافی در بورس برای معاملات ( تا اواسط سال ۹۷ و قبل از خروج آمریکا از برجام که دلار تقریبا تک نرخی بود سقف رقابت در بورس ۲۰ درصد بود)
- ایجاد کمیته رگولاتوری با مشارکت همه ذینفعان زیر چتر انجمن ملی جهت رصد بازار و دسترسی به ریز اطلاعات با پشتوانه اجرایی اتاق بازرگانی و شورای گفتگو و ضمانت اجرایی نزد نهاد های نظارتی و قوه قضاییه
- تیم رگولاتوری علاوه بر معاملات مواد درباره کیفیت محصول نهایی و سایر شرایط روز بازار نیز می‌تواند به این صنعت کمک کند.
- پیروی از الگوهای موفق کشورهای هم فرهنگ مانند ترکیه و ایجاد هزینه برای تولید کننده نما و دروغگوی صنفی
- حرکت به سمت بازار آزاد و بدون رانت و قیمت گذاری مواد اولیه با نرخ دلار بازار آزاد منهای ۵ درصد فوب خلیج فارس
- اجرای قراردادهای پرمیوم یا آتی توسط انجمن های ذینفع
مجید کرباسی زاده هیات مدیره انجمن صنایع پلیمر استان اصفهان
دیدگاه خود را در میان بگذارید